Fisk – Frå råvare til produkt

Denne filmen tek for seg veksten og utviklinga innan sjømatbransjen, med blant anna stor framvekst av oppdrettsanlegg og auke i fiskeeksporten. Andre tema er trendar i sjømatbransjen, som til dømes sushi, vidareforedling og omsetning av fisk og fiskeprodukt.

Oppgåver

  • 1.

    Kvifor er det så viktig at fersk fisk blir oppbevart nærast mogleg temperaturen til smeltande is og i ein ubrutt kjølekjede?

  • 2.

    Beskriv produksjonsprosessen som skjer i eit fiskeslakteri. I tillegg til å beskrive kva som skjer, skal du sette opp eit produksjonsflytskjema frå fisken blir teken imot til salsklart sluttprodukt. For kvart trinn beskriv du kva som blir gjort, korleis det blir utført og kvifor dette er viktig.

  • 3.

    Kva slags kunnskapar og ferdigheiter må ein sjømathandlar ha?

  • 4.

    Korleis kan du vurdere om ein fisk har god kvalitet?

  • 5.

    Korleis kan kvaliteten på fisk bevarast lengst mogleg?

Fordjupningsoppgåver

  • 1.

    I ein del samanhengar blir fiskeslag delt inn i grupper etter feittinnhald. Nokre stader blir det skilt mellom feit og mager fisk, og nokre stader er det òg med ei gruppe som blir kalla middels feit fisk. Finn ut kva vanlege fiskeslag som høyrer til dei ulike gruppene, og bruk www.matvaretabellen.no til å finne næringsinnhaldet i desse fiskeslaga. Lag ei vurdering av det totale næringsinnhaldet i dei fiskane du har valt ut.

  • 2.

    Fisk før og no. Prøv å finne ut kva som har endra seg gjennom dei siste 100 åra i korleis vi bruker fisk og fiskeprodukt. Et vi nokre av dei same produkta i dag som besteforeldra og oldeforeldra våre også åt? Kvifor et vi i tillegg andre produkt i dag?

Fagtekst

Fagtekst bokmål

Fagtekst nynorsk

Omgrep

Ubrutt kjølekjede: Å oppretthalde kjøletemperatur i alle ledd i produksjon, distribusjon og sal, det vil seie at fisken blir halden kald – nær temperaturen til smeltande is – frå den blir teken opp av vatnet via grossist og eventuell vidareforedling, og heilt fram til kunde/forbrukar/restaurantgjest.
Bløgging: Å tømme fisken for blod.
Glasering: Å dyppe ein frossen fisk i vatn slik at eit tynt lag med is dannar seg utanpå fisken. På denne måten vil ikkje oksygen kunne oksidere fiske-fettet like raskt som utan dette islaget.

Ressursar

Norges sjømatråd
Godfisk.no – oppskrifter og råd om behandling av fisk

Læreplan

Matfag Vg2

Råvarer, produksjon og kvalitet

  • drøfte matfag si rolle i samband med kosthald, ernæring og levevanar og gjere greie for tiltak som kan betre folkehelsa
  • vurdere kvaliteten av råvarer, hjelpestoff og tilsetjingsstoff
  • lage lokale spesialitetar og andre produkt innan matfag
  • vurdere og kontrollere kvaliteten under produksjonsprosessen og i ferdig vare
  • gjere greie for dei endringane som skjer med råvarer under lagring og i produksjonsprosessane
  • forklare korleis ulike råvarer og produksjonsprosessar påverkar næringsinnhaldet i produkta
  • presentere og forklare ein produksjonsprosess
  • bruke aktuelle konserveringsteknikkar