Haldbarheit

Denne filmen viser ulike måtar å konservere matvarer på, det vil seie korleis ein kan auke haldbarheitpå matvarer. For å velje den beste konserveringsmetoden må ein matprodusent ha kunnskap om eigenskapane ved produkta sine og kva som begrenser haldbarheit, kjenne teknologi og moglegheiter i produksjonen og vite korleis produkta best kan emballerast og omsetjast.

Oppgåver

  • 1.

    Korleis kan du auke haldbarheit på ulike ferskvarer som fisk og kjøttprodukter?

  • 2.

    Finn døme på produkt som er UHT-behandla, og prøv å finne ut kor lang haldbarheit slike produkt kan ha.

Fordjupningsoppgåver

  • 1.

    Modifisert atmosfære pakking (MAP) kan auke haldbarheit på ulike matvarer.

    1. Finn ut kvifor det er slik, og sjå om du kan finne ut kor lang haldbarheit ulike produktgrupper kan få.
    2. Kva er det som gjer at MAP-pakkede produkt kan ha lengre haldbarheit enn vakuumpakkede matvarer?
    3. Kor lang haldbarheit ville produkta hatt dersom dei blei omsett som ferskvarer over disk?

Fagtekst

Fagtekst bokmål

Fagtekst nynorsk

Omgrep

Modifisert atmosfære pakking (MAP): Lufta i ei pakke vert erstatta med ein vald gassblanding som passar for produktet som skal pakkast. Det er vanleg å bruke 20–30 % CO2 og 70–80 % N2.
Aseptisk pakking: Pakking i sterilt, lukka miljø. Brukast mellom anna saman med UHT-behandling.
Super-fresh: Dette er ei pakkemetode utvikla for fisk. Fisken vert lagd i EPS (ekspandert polystyren)-kassar med ein emitter i bunnen, før lufta vert sugd ut og kassa forsegles. Emitteren vil frigjere karbondioksid og dermed vere med å hemme bakterieveksten i fisken og slik auke haldbarheit.

Ressursar

Holdbarhetsmerking på matvarer – Mattilsynet
Matportalen – informasjon om mat og helse fra offentlige myndigheter

Læreplan

Matfag Vg2

Råvarer, produksjon og kvalitet

  • lage lokale spesialitetar og andre produkt innan matfag
  • forklare korleis ulike råvarer og produksjonsprosessar påverkar næringsinnhaldet i produkta
  • bruke aktuelle konserveringsteknikkar

Sal og marknad

  • vurdere produksjonsmetodar og produkt mot etiske prinsipp og samfunnsmessige utfordringar, krav og rammevilkår
  • emballere og merkje produkt i samsvar med gjeldande regelverk
  • vurdere eit produkt ut frå forbrukarane sine krav og behov

Bransje, fag og miljø

  • bruke relevante faguttrykk
  • gjere greie for fellestrekk og særmerke for yrka innan matfag